Leczenie celiakii i nietolerancji glutenu bez diety... Czy to możliwe ?

​Wielu chorych z niecierpliwością czeka na nowe metody leczenia celiakii, które nie wymagałyby przestrzegania ścisłej diety. Nad wieloma rozwiązaniami pracują naukowcy, którzy chcą stworzyć alternatywne metody leczenia- czy możemy oczekiwać przełomu w leczeniu celiakii i nietolerancji glutenu? 

Jeżeli zostanie stworzona nowa metoda leczenia celiakii powinna ona spełniać te same cele co stosowanie diety bezglutenowej, zatem nie powinna powodować nasilenia objawów choroby, a powinna pozytywnie wpływać na: jakość życia pacjentów, normalizację stężenia przeciwciał charakterystycznych dla celiakii, regenerację uszkodzonych tkanek, utrzymanie remisji bez dodatkowego wspomagania dietą oraz zapobieganie powstawania powikłań. 

Niestety dieta bezglutenowa wymaga wielu wyrzeczeń a same produkty bezglutenowe, dostępne na rynku, nie są produktami wartościowymi pod względem odżywczym. Często produkty te mają długi termin przydatności do spożycia, a co się z tym wiąże produkty te zawierają dużo więcej środków konserwujących, które mogą negatywnie wpływać na skład mikroflory jelitowej pacjentów. Dodatkowo produkty bezglutenowe nie są tak powszechnie dostępne w mniejszych miejscowościach. Wielu pacjentów skarży się również, że ma problem z zaangażowaniem rodziny we wspieraniu leczenia, czyli stosowania odpowiedniej diety. 

Jak działa gluten u pacjenta z celiakią ? 
Należy podkreślić, że gluten jest BIAŁKIEM, który negatywnie wpływa na funkcjonowanie flory jelitowej, przez co zmienia się jej skład mikrobiologiczny i prowadzi to do powstania dysbiozy. Ponadto działanie glutenu aktywuje odpowiedź zapalną układu immunologicznego związanego z jelitami, a co za tym idzie może rozwinąć się zespół jelita nadwrażliwego lub przesiąkliwego. 
Poszukiwanie alternatywy dla diety bezglutenowej ... 

MODYFIKACJA GLUTENU: 
Nie cały gluten jest odpowiedzialny za negatywne działanie na układ pokarmowy pacjentów z celiakią czy nietolerancją glutenu. Immunizującą i toksyczną składową glutenu jest jego 33-aminokwasowy fragment oznaczony jako 57-89 w regionie N alfa- gliadyny. Ten peptyd jest oporny na działanie enzymów trawiennych, jest efektywnie wychwytywany i wiązany przez komórki układu HLA-DQ2. Propozycją jest zastosowanie genetycznie zmodyfikowanych zbóż glutenowych oraz użycie starych odmian pszenicy- orkiszu. Korzystanie z antycznych odmian pszenicy ma sens dla osób z nadwrażliwością na gluten, natomiast nie jest to dobra informacja dla pacjentów z celiakią.
Na czym polega ta metoda... Genom współczesnej pszenicy oznaczony jako DD, jest najbardziej immunogenny dla osób z celiakią. Podczas eksperymentów zostaje wyłączony genom heksaploidalny AABBDD, który charakteryzuje współczesną pszenicę, bez którego nie jest możliwe wytworzenie najbardziej immunizującej gamma- gliadyny. Orkisz nie posiada takiego genomu, dlatego nie wytwarza tej gliadyny. 

ENZYMY: 
Gluten jest oporny na działanie ludzkich enzymów (proteaz), które trawią białka. Pepsyna i proteaza trzustkowa nie potrafią rozkładać glutenu w przewodzie pokarmowym, ale bardzo dobrze trawią gluten proteazy bakteryjne lub te pochodzące od grzybów. Badane są dwa sposoby wykorzystania obcych gatunkowo proteaz: podawanie ich do jelit pacjentów lub wykorzystywanie ich w produkcji żywności. Niestety proteazy bakteryjne ulegają dezaktywacji w niskim pH żołądka, dlatego naukowcy muszą zastanowić się nad formą podania enzymu i składu proteaz. 
Co ciekawe... niektóre szczepy bakterii wywołujących fermentacje potrafią rozłożyć i zredukować zawartość glutenu w mące pszennej do wartości 10 ppm (L. alimentarius 15M, L. brevis 14G i inne). 

LEKI: 
Leki uniemożliwiające zrywanie połączeń międzykomórkowych, które hamują rozszczelnianie bariery jelitowej. Kończą się badania drugiej fazy nad lekiem o nazwie AT-1001. Jak do tej pory lek jest dobrze tolerowany przez pacjentów, redukuje dysfunkcję bariery jelitowej i działa przeciwzapalnie, zmniejszając objawy ze strony układu pokarmowego. 

SZCZEPIENIA- ROBAKI- BAKTERIE 
Naukowcy próbują różnymi sposobami zwiększyć tolerancję glutenu u chorych na celiakię lub u pacjentów z nietolerancją glutenu. 
Zastosowanie specjalnych szczepionek po to aby "odczulić" organizm. Obecnie testowana jest szczepionka Nexvax2. 
Robaki ? Tak.., dokładniej larwy nicienia w wyniku czego u pacjentów poddanych eksperymentowi uzyskano poprawę i redukcję pro-zapalnych cytokin. Przekierowanie odpowiedzi układu immunologicznego na innego wroga czyli na pasożyty i w ten sposób zmniejszenie procesów zapalnych związanych z nietolerancją glutenu. Wprowadzenie probiotyków, aby ogólnie poprawić funkcjonowanie mikroflory jelitowej, w nadziei że ich działanie zbuduje odporność na gluten. Podanie szczepów L.fermentum i B. lactis zmniejsza uszkodzenie komórek przez gluten. 
​
POLIMERY WIĄŻĄCE GLUTEN 
Podczas posiłku gdy jednocześnie z produktami glutenowymi spożyjemy odpowiedni polimer nie spowoduje objawów ze strony układu pokarmowego, ponieważ gluten zostanie wcześniej rozłożony. Niestety w tej metodzie nie zostały przeprowadzone badania z udziałem ludzi, jedynie badania na zwierzętach.