Wysiłek fizyczny a mikroflora jelit

Według najnowszych danych, aż 70% sportowców narażonych jest na różne dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego. Wysiłek fizyczny może przyczyniać się do zaburzeń składu flory bakteryjnej (dysbiozy) w jelitach i wpływać niekorzystnie na stan bariery jelitowej. 

Bariera jelitowa składa się z trzech elementów: bakterii jelitowych, nabłonka oraz komórek immunologicznych, znajdujących się w ścianie jelit. Pełni ona wiele ważnych funkcji w naszym organizmie, między innymi: ochronną, absorpcyjną, immunologiczną, przekaźnikową. 

Co zwiększa ryzyko wystąpienia dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego ? 
- uprawiana dyscyplina sportowa (np. bieganie) 
- płeć (problem częściej dotyka kobiet) 
- wiek (bardziej narażone są osoby w młodym wieku) 
- niewłaściwa dieta 
​- przyjmowanie różnych leków (antybiotyki, leki przeciwbólowe itd.) 

W trakcie ćwiczeń zwiększa się przepływ krwi w mięśniach i układzie sercowo- naczyniowym, a zmniejsza w przewodzie pokarmowym. Dlatego zaopatrzenie jelit w tlen i składniki odżywcze zostaje ograniczone. Pogarsza się także proces usuwania produktów przemiany materii z komórek jelit, co prowadzi do obniżenia pH i ich zakwaszenia. Dochodzi wówczas do nadmiernego wydzielania wolnych rodników, które uszkadzają strukturę i funkcjonowanie jelit. 

Uszkodzenie i zaburzenie funkcji jelit jest równoznaczne ze zwiększeniem ich przepuszczalności dla toksyn i patogenów- tzw. "zespół przeciekającego jelita". Taki stan powoduje pojawienie się objawów ze strony układu pokarmowego (bóle brzucha, niestrawność, wzdęcia itd.) oraz przewlekły stan zapalny w organizmie, który utrzymując się przez dłuższy czas może prowadzić do rozwoju licznych problemów zdrowotnych. Dochodzi do zaburzeń wchłaniania składników odżywczych i witamin, a co za tym idzie organizm jest niedożywiony i odczuwamy spadek energii  wydolności. Dalsze niedobory pokarmowe mogą prowadzić do rozwoju poważnych schorzeń. 

Często spotykam się z tym, że osoby aktywne fizycznie oraz uprawiające różne dyscypliny sportowe uważnie dbają o swoją dietę. W badaniach belgijskich specjalistów potwierdzono zależność między zespołem przeciekającego jelita, a występowaniem depresji. Stwierdzono, że jelita wraz z mikroflorą jelitową i mózg są ściśle związane poprzez tzw. oś jelitowo-mózgową. Uszkodzona bariera jelitowa  jest przepuszczalna dla substancji toksycznych. 

Najczęstsze objawy uszkodzonej bariery jelitowej: 
- wzdęcia, bóle brzucha, biegunki, gazy 
- spadek energii, zły nastrój, nerwica, depresja 
- spadek odporności 
- występowanie alergii i nietolerancji pokarmowych 
- występowanie chorób o podłożu autoimmunologicznym 

Dieta również ma wpływ na pogorszenie się funkcji "narządu bakteryjnego". Bakterie bytujące w jelitach biorą udział głównie w procesach fermentacji i wchłaniania składników odżywczych. Dodatkowo wpływają na prawidłową funkcję układu immunologicznego. Do czynników wywołujących zaburzenia w składzie mikroflory jelitowej, czyli inaczej dysbiozy zaliczamy: 
- dietę z dużą ilością węglowodanów prostych 
- stres
- zanieczyszczenie środowiska
- wysiłek fizyczny
- leki
- przebyte infekcje 

Duże znaczenie w leczeniu dysbiozy mają probiotyki. Do probiotyków zaliczamy żywe drobnoustroje, które podane w odpowiedniej ilości wywierają korzystny wpływ na zdrowie. Włączenie ich do diety ma przede wszystkim zapewnić prawidłowy skład ilościowy i jakościowy mikroflory. 
Aby ocenić stan szczelności bariery jelitowej warto wykonać odpowiednie badania laboratoryjne- oznaczenie białka zonuliny, w surowicy krwi lub kale- parametru służącego do oceny funkcji bariery śluzówki jelit. 

Sytuacje kiedy stosowanie probiotyków powinno zostać skonsultowane z lekarzem: 
- w przypadku antybiotykoterapii 
- w przypadku stosowania niesteroidowych leków przeciwzapalnych i inhibitorów pompy protonowej 
​- w przypadku nawracających infekcji, złego samopoczucia